Bức ảnh lịch sử: Tên lửa Falcon 9 lướt qua lớp khí quyển Mặt Trời

Hãy hình dung một khoảnh khắc nơi sức mạnh của con người chạm trán với ngọn lửa nguyên thủy của vũ trụ: Một tên lửa khổng lồ lao vút, cắt ngang lớp plasma rực lửa của Mặt Trời, tạo nên những sóng xung kích lan tỏa như cơn bão trên bề mặt ngôi sao. Đó chính là kiệt tác mà nhà thiên văn nhiếp ảnh Andrew McCarthy vừa ghi lại – bức ảnh đầu tiên trong lịch sử cho thấy lớp chromosphere của Mặt Trời bị xáo trộn bởi vụ phóng tên lửa. Chụp vào ngày 6 tháng 9 năm 2025 tại Cape Canaveral, Florida, hình ảnh tên lửa Falcon 9 của SpaceX lướt qua Mặt Trời trong ánh sáng hydrogen-alpha đã khiến cộng đồng khoa học và nhiếp ảnh kinh ngạc. Không chỉ là một cú chụp ngoạn mục, đây là minh chứng cho sự giao thoa giữa công nghệ vũ trụ và nghệ thuật, nơi con người “đánh bại lực hấp dẫn” để chạm đến những bí mật của vũ trụ.

Andrew McCarthy, nhà thiên văn nhiếp ảnh nổi tiếng với những bức ảnh Mặt Trời chi tiết cao (như 400 megapixel năm 2024), đã dành nhiều ngày ở Florida để “săn” các transit tên lửa mặt trời. Ông sử dụng hai thiết lập: một chiếc Canon R5 với bộ lọc mặt trời trên ống kính telephoto để chụp ánh sáng trắng thông thường, và một kính thiên văn mặt trời chuyên dụng kết nối với camera thiên văn để ghi lại ánh sáng hydrogen-alpha (H-alpha) – bước sóng 656.3 nm tiết lộ lớp chromosphere, lớp plasma mỏng trên bề mặt Mặt Trời với những cấu trúc động như gai plasma và vòng cung. “Đây là bức ảnh duy nhất từng tồn tại – tên lửa với Mặt Trời ở H-alpha phía sau” – McCarthy chia sẻ với PetaPixel. Các nhà thiên văn khác từng chụp máy bay cắt ngang Mặt Trời ở H-alpha, nhưng tên lửa – với tốc độ và khói mạnh mẽ – là lần đầu tiên.

Credit: PetaPixel

Vụ phóng là sứ mệnh Starlink 10-57, chuyến bay thứ 27 của Booster 1069, mang 28 vệ tinh lên quỹ đạo Trái Đất thấp. McCarthy thiết lập thiết bị trên con đường đất trong khu bảo tồn động vật hoang dã, cách bệ phóng 8 dặm về phía tây, dựa vào kinh nghiệm của các “thợ săn tên lửa” đồng nghiệp để chọn vị trí chính xác. Thời gian chỉ vỏn vẹn vài giây khi tên lửa cắt ngang Mặt Trời lúc hoàng hôn, tạo sóng xung kích từ khói đẩy, làm tán xạ ánh sáng plasma thành những đường nét rực rỡ màu cam. Hình ảnh H-alpha lộ rõ chi tiết chromosphere – lớp khí quyển nơi nhiệt độ lên đến 20.000 K, với các cấu trúc như “lốc xoáy plasma cao 14 lần Trái Đất” – bị xáo trộn bởi tên lửa, tạo hiệu ứng “sóng thần” trên bề mặt Mặt Trời. Trong khi đó, ảnh ánh sáng trắng từ Canon R5 cho hình ảnh tương phản mạnh nhưng thiếu chiều sâu plasma.

McCarthy, người từng mất một ống kính vì khói tên lửa Atlas V năm nay, nhấn mạnh rủi ro: “Chụp phóng tên lửa là việc nguy hiểm, nhưng khoảng cách và độ chính xác là bạn bè của tôi”. Ông đã chụp hơn 90.000 ảnh Mặt Trời trước đó, sử dụng phần mềm ghép ảnh để tạo chi tiết cao, và lần này, sự kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học đã sinh ra kiệt tác. PetaPixel và các nguồn khác xác nhận đây là ảnh đầu tiên của loại hình này, một thành tựu lịch sử trong astrophotography và quan sát không gian.

Bức ảnh của McCarthy không chỉ là khoảnh khắc kỹ thuật; nó là biểu tượng của khát vọng con người chinh phục vũ trụ, nơi tên lửa – biểu tượng công nghệ – cắt ngang Mặt Trời – nguồn sống nguyên thủy – để kể câu chuyện về sự mong manh và kỳ diệu của không gian. Trong kỷ nguyên SpaceX đẩy nhanh chinh phục sao, hình ảnh này nhắc nhở rằng mỗi vụ phóng không chỉ đưa vệ tinh lên quỹ đạo, mà còn mở ra cửa sổ vào vũ trụ, khơi dậy sự tò mò về ngôi sao gần nhất. Như McCarthy nói, “Đây là góc nhìn khác về không gian, kết hợp khoa học và nghệ thuật để truyền cảm hứng tò mò về vũ trụ chúng ta”. Khi tên lửa lướt qua lớp plasma rực lửa, nó không chỉ đánh bại lực hấp dẫn – mà còn chạm đến trái tim những ai mơ về những chân trời xa xôi.