Đồng euro số: Tầm nhìn 2029 của ECB xóa tan rào cản thanh toán

Tưởng tượng một ngày bạn mở điện thoại, chỉ vài thao tác để thanh toán tức thì, an toàn, không lệ thuộc vào các gã khổng lồ như Visa hay PayPal, mà được bảo chứng bởi chính Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Đó là viễn cảnh mà đồng euro số hứa hẹn mang lại, với mốc ra mắt dự kiến vào giữa năm 2029, theo tuyên bố ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Ủy viên ECB Piero Cipollone tại sự kiện Future of Finance của Bloomberg. Không chỉ là một ví thanh toán trực tuyến, đồng euro số là bước đi chiến lược của EU để giành lại quyền kiểm soát thanh toán bán lẻ, đối phó với sự trỗi dậy của stablecoin và cạnh tranh với các siêu cường tài chính. Đây không chỉ là công nghệ; nó là lời tuyên ngôn về một châu Âu tự chủ, nơi tiền tệ số trở thành cầu nối cho tương lai kinh tế toàn cầu.

Theo Reuters và Bloomberg, Cipollone cho biết ECB cần 2,5 đến 3 năm để triển khai đồng euro số sau khi hoàn thiện khung pháp lý. Tuần trước, các bộ trưởng tài chính khu vực đồng euro đạt bước đột phá khi thống nhất giới hạn số dư khách hàng, tạo động lực cho dự án. Cipollone nhấn mạnh: “Thảo luận giữa các quốc gia thành viên đang tiến triển tốt, và giữa năm 2029 là thời điểm khả thi”. Quá trình lập pháp dự kiến hoàn thành vào tháng 5 năm 2026, với Nghị viện châu Âu, Hội đồng châu Âu và Ủy ban châu Âu sẽ bắt đầu soạn thảo từ báo cáo ngày 24 tháng 10 năm 2025, tiếp theo là 6 tuần sửa đổi và 5 tháng đàm phán. Cipollone kỳ vọng các nước thành viên đạt “cách tiếp cận chung” trước cuối năm 2025.

Credit: Mitrade

Đồng euro số, được ECB ấp ủ từ năm 2020, nhằm giảm phụ thuộc vào các công ty thanh toán như Visa, Mastercard hay PayPal, vốn thống trị giao dịch bán lẻ châu Âu. Lo ngại về stablecoin được Mỹ hậu thuẫn – đặc biệt dưới sự thúc đẩy của Donald Trump – càng khiến ECB đẩy nhanh dự án. Fabio Panetta, cựu Ủy viên ECB, từng nhấn mạnh: “Đồng euro số không thay thế tiền mặt, mà bổ sung để đảm bảo tự chủ tài chính”. Tiền số này sẽ hoạt động như ví trực tuyến, tích hợp với ngân hàng và nền tảng thanh toán, hỗ trợ giao dịch tức thì, bảo mật cao, và miễn phí cho người dùng cơ bản. ECB cũng cam kết giới hạn số dư để tránh rút vốn ồ ạt từ ngân hàng thương mại, một mối lo từ các nhà băng.

Phản ứng trên X và Reddit (r/europe) cho thấy sự hào hứng lẫn hoài nghi. Người dùng ca ngợi ý tưởng “thanh toán không biên giới” nhưng lo lắng về quyền riêng tư và khả năng giám sát của ECB. Một bình luận nổi bật: “Tiền số là tương lai, nhưng ai đảm bảo ECB không theo dõi mọi giao dịch?” So với Trung Quốc với nhân dân tệ số (e-CNY) đã triển khai ở 26 thành phố, EU chậm hơn nhưng ưu tiên tính minh bạch và đồng thuận. Ngược lại, stablecoin như USDT (Tether) đang chiếm 70% giao dịch crypto toàn cầu, đặt áp lực lên ECB để không bị tụt hậu.

Đồng euro số không chỉ là công cụ tài chính; nó là biểu tượng của một châu Âu đang tìm cách khẳng định vị thế trong cuộc đua công nghệ toàn cầu. Trong thời đại stablecoin và AI định hình tài chính, dự án này nhắc nhở rằng tiền tệ không chỉ là phương tiện trao đổi, mà là công cụ quyền lực, đoàn kết 27 quốc gia EU trước các siêu cường như Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, thách thức vẫn còn: Liệu ECB có thể cân bằng giữa đổi mới, quyền riêng tư và ổn định tài chính? Khi đồng euro số tiến gần đến năm 2029, nó không chỉ mang theo hy vọng về thanh toán liền mạch; nó mời gọi chúng ta suy ngẫm về một thế giới nơi tiền tệ số không chỉ kết nối ví, mà còn kết nối giấc mơ của hàng triệu con người.