Bước sang năm mới, vùng ly khai Transnistria ở miền đông Moldova lâm vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng khi nguồn cung khí đốt từ Nga bị cắt. Ukraine từ chối gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt với Gazprom để ngăn Nga sử dụng tiền tài trợ cho chiến tranh. Điều này khiến Moldova, quốc gia châu Âu phụ thuộc nhiều vào khí đốt Nga đối mặt khủng hoảng năng lượng, đặc biệt nghiêm trọng ở Transnistria, nơi vẫn dựa hoàn toàn vào nguồn cung này.
Vị trí vùng ly khai Transnistria ở Moldova. Đồ họa: BBC
Transnistria sử dụng khí đốt Nga để vận hành nhà máy điện lớn nhất Moldova, Kuciurgan cung cấp tới 80% điện năng cho cả nước. Việc mất nguồn khí đốt khiến sản xuất điện tại đây đình trệ dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng nghiêm trọng. Nhiều gia đình phải đối mặt với mùa đông khắc nghiệt khi không có khí sưởi, trong khi các biện pháp thay thế như dùng than chỉ đáp ứng nhu cầu tạm thời trong thời gian ngắn. Chính quyền địa phương mở các điểm sưởi ấm và hỗ trợ người dân nhưng tình trạng vẫn rất bấp bênh.
Chính phủ Moldova tại Chisinau tuyên bố đã chuẩn bị đủ khí sưởi cho đến mùa xuân và sẽ chuyển sang mua điện từ châu Âu dù chi phí tăng cao. Quan hệ căng thẳng giữa Moldova và Nga vốn trầm trọng hơn bởi việc Moldova tiến gần EU và chỉ trích chiến tranh Ukraine càng làm phức tạp tình hình. Gazprom trước đó đã cảnh báo về việc cắt nguồn cung, lấy lý do Moldova chưa thanh toán hết nợ khí đốt, một cáo buộc mà chính phủ Moldova bác bỏ.
Nhân viên làm việc tại nhà máy phân phối khí đốt của công ty năng lượng Moldovatransgaz tại Chisinau, Moldova ngày 4/3/2023. Ảnh: Reuters
Khủng hoảng năng lượng không chỉ gây khó khăn kinh tế mà còn đe dọa ổn định xã hội và chính trị tại Moldova. Giá điện tăng cao và điều kiện sống khắc nghiệt có thể khiến người dân phản ứng mạnh mẽ tạo cơ hội cho các đảng phái không thân EU lợi dụng tình hình. Tại Transnistria, giá cả tăng vọt cùng mức sống thấp khiến tương lai khu vực này trở nên mờ mịt làm dấy lên lo ngại về bất ổn nhân đạo và chính trị kéo dài.