ASEAN đối mặt thách thức từ thuế quan của Mỹ: Kế hoạch 2045 đứng trước thử thách lớn

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN diễn ra ở Kuala Lumpur, các nhà lãnh đạo khu vực đã công bố kế hoạch phát triển đến năm 2045, nhằm đưa ASEAN trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới. Tuy nhiên, kế hoạch đầy tham vọng này đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng từ chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đe dọa đến tăng trưởng và sự đoàn kết nội khối.

Ảnh: AFP 

Kế hoạch chiến lược dài 41 trang của ASEAN đặt mục tiêu tăng cường hội nhập kinh tế, bao gồm: Hài hòa hóa tiêu chuẩn thương mại và tài chính; Tăng cường kết nối giao thông và chuỗi cung ứng; Thúc đẩy phát triển bền vững và chuyển đổi số. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng sự đa dạng về thể chế và trình độ phát triển giữa các quốc gia thành viên có thể cản trở tiến trình thực hiện kế hoạch này.

Trước đó, ngày 2/4, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh hành pháp 14256, áp đặt mức thuế nhập khẩu từ 10% đến 49% đối với hàng hóa từ sáu quốc gia ASEAN, bao gồm Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Campuchia. Động thái này nhằm giảm thâm hụt thương mại của Mỹ và ngăn chặn việc Trung Quốc chuyển hướng xuất khẩu qua Đông Nam Á. Các nhà phân tích cảnh báo rằng thuế quan này có thể làm giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và gây áp lực lên các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu trong khu vực.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Chủ tịch ASEAN năm nay, đã kêu gọi tổ chức một hội nghị đặc biệt với Tổng thống Trump để thảo luận về vấn đề thuế quan. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ASEAN duy trì lập trường thống nhất trong đàm phán, đồng thời cho phép các quốc gia thành viên linh hoạt trong tiếp cận song phương. 

Một nhóm công tác đã được thành lập để điều phối phản ứng chung của ASEAN, trong khi một số quốc gia như Việt Nam và Singapore đang tiến hành các cuộc đàm phán song phương với Mỹ.

Ngoài vấn đề thuế quan, ASEAN còn phải đối mặt với các thách thức nội khối như cuộc khủng hoảng tại Myanmar. Thủ tướng Anwar cho biết đã có những tiến triển trong việc tiếp xúc với cả chính quyền quân sự và phe đối lập tại Myanmar, nhưng tình hình vẫn còn nhiều bất ổn. Đồng thời, căng thẳng tại Biển Đông và áp lực từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang đặt ASEAN vào thế khó trong việc duy trì sự cân bằng chiến lược và kinh tế.

Kế hoạch 2045 của ASEAN đặt ra một tầm nhìn đầy tham vọng cho khu vực. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, ASEAN cần phải vượt qua các thách thức từ chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ, giải quyết các vấn đề nội khối và tăng cường đoàn kết để đối phó với môi trường địa chính trị ngày càng phức tạp.