Các phương pháp phẫu thuật điều trị ngưng thở khi ngủ

Nếu bạn bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA), một số phần trong đường thở của bạn sẽ bị tắc nghẽn khi bạn ngủ. Điều này khiến bạn khó có được một giấc ngủ ngon. Các phương pháp điều trị của bạn có thể bao gồm việc sử dụng máy CPAP (hệ thống thông khí áp lực dương liên tục), đeo miếng bảo vệ miệng, hoặc giảm cân.
Nếu các phương pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật. Phương pháp phẫu thuật phù hợp với bạn sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra ngưng thở khi ngủ của bạn.

Ảnh: Internet

Các loại phẫu thuật điều trị ngưng thở khi ngủ
Phẫu thuật tập trung vào một vài bộ phận khác nhau trên cơ thể, tất cả đều có thể khiến bạn không thở tốt khi ngủ:

• Mũi
• Lưỡi
• Vòm miệng (mô mềm phía sau miệng và họng)
• Xương mặt, cổ và hàm

Để xác định nguyên nhân nào gây tắc nghẽn đường thở của bạn và phẫu thuật nào là phù hợp, bác sĩ sẽ sử dụng một ống mỏng gọi là nội soi mũi-họng. Ống này được đưa qua mũi và xuống phía sau họng của bạn. Nếu bạn thấy phương pháp này có vẻ không thoải mái, đừng lo lắng: Bác sĩ sẽ gây tê khu vực này hoặc cho bạn thuốc an thần để bạn ngủ.

Ảnh: Pexels

Phẫu thuật mũi

Phẫu thuật mũi giúp loại bỏ hoặc thu nhỏ bất kỳ vật cản nào trong khoang mũi của bạn. Điều này bao gồm các khối u gọi là polyp và các xương cong dọc theo vách ngăn mũi gọi là turbinates.
Nếu bạn có vách ngăn mũi lệch, một phẫu thuật gọi là “septoplasty” có thể được thực hiện để làm thẳng sụn và xương ngăn cách hai lỗ mũi. Quá trình này có thể mất vài tuần để vết thương trong mũi lành lại.

Phẫu thuật vòm miệng

Bác sĩ phẫu thuật sẽ định hình lại mô mềm ở vòm miệng và xung quanh các bên của họng. Có nhiều phương pháp khác nhau, nhưng tất cả đều giúp mở rộng đường thở của bạn.

• Uvulopalatopharyngoplasty (UPPP): Đây là một trong những phẫu thuật phổ biến nhất cho OSA ở người lớn. Bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần vòm miệng, cùng với amidan và uvula (mô thịt treo trên lưỡi phía sau cổ họng). Bạn sẽ thực hiện phẫu thuật này tại bệnh viện và sẽ được gây mê. Thời gian phục hồi có thể mất từ 6-8 tuần. Hiếm khi, bạn có thể gặp phải thay đổi giọng nói hoặc khó nuốt lâu dài, nhưng những tác dụng phụ này ít có khả năng xảy ra với các kỹ thuật mới.
• Cắt amidan hoặc nạo amidan: Đây là các hạch bạch huyết nằm phía sau mũi hoặc hai bên họng. Một hoặc cả hai có thể sưng lên và tắc nghẽn đường thở. Nếu chỉ cắt amidan, đó gọi là “tonsillectomy”. Trẻ em bị OSA thường cần phẫu thuật “adenotonsillectomy”, tức là cắt bỏ cả amidan và adenoid.
• Phẫu thuật cắt u vòm miệng bằng laser hoặc điện (LAUP): Phương pháp này có thể được thực hiện nếu triệu chứng của bạn nhẹ. Bác sĩ có thể sử dụng laser hoặc dòng điện để cắt bỏ phần mô mềm trong họng. Bạn sẽ được tiêm thuốc tê để làm tê họng trong phẫu thuật tại phòng khám. Bạn có thể về nhà ngay sau đó, nhưng họng có thể bị đau vài ngày.
• Cấy ghép vòm miệng: Nếu bạn bị OSA nhẹ, bác sĩ có thể cấy một vài que nhỏ vào trong họng của bạn. Điều này có thể được thực hiện ngay tại văn phòng sau khi gây tê họng. Sau 2-3 tháng, mô sẹo sẽ hình thành quanh các cấy ghép này và làm cứng vòm miệng mềm.

Phẫu thuật lưỡi

Đây là một phương pháp khác để mở rộng đường thở của bạn. Bác sĩ có thể cắt bỏ mô từ đáy lưỡi của bạn. Phương pháp này gọi là “lingual tonsillectomy”. Họ cũng có thể kéo cơ lưỡi về phía trước và gắn nó vào xương cằm của bạn. Phẫu thuật này gọi là “gienioglossus advancement”.

Kích thích thần kinh

Đây không phải là phẫu thuật, mà là phương pháp kích thích thần kinh hypoglossal (HNS) sử dụng điện để giúp bạn thở dễ dàng hơn. Bác sĩ sẽ cấy một thiết bị nhỏ dưới da của bạn, giống như máy điều hòa nhịp tim (pacemaker), nhưng dây điện được kết nối với một thần kinh kiểm soát cơ lưỡi. Trong khi bạn ngủ, tín hiệu điện có thể kích hoạt thần kinh này để đẩy lưỡi về phía trước khi bạn thở.
Bác sĩ có thể gợi ý HNS nếu:

• Bạn không thể sử dụng máy CPAP.
• Bạn từ 22 tuổi trở lên.
• Chỉ số BMI của bạn dưới 35. HNS không được khuyến cáo nếu bạn có hiện tượng “tắc nghẽn đồng tâm” trong đường thở. Điều này có nghĩa là mô mềm trong vòm miệng và họng của bạn sẽ khép lại từ tất cả các phía khi bạn ngủ. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm các xét nghiệm để xác định liệu bạn có gặp phải tình trạng này hay không.

Phẫu thuật xương

Bác sĩ có thể di chuyển hàm trên và hàm dưới về phía trước để mở rộng cổ họng của bạn. Phẫu thuật này gọi là “maxillomandibular advancement” (MMA). Đây không phải là phương pháp điều trị phổ biến cho OSA, nhưng bác sĩ có thể thực hiện nó nếu bạn có vấn đề cấu trúc với mặt hoặc đầu.
Có một số bằng chứng cho thấy MMA hiệu quả hơn các phẫu thuật khác như UPPP trong việc điều trị OSA. Tuy nhiên, phương pháp này nguy hiểm hơn và cần thời gian phục hồi lâu hơn vì bác sĩ phải làm gãy xương hàm để cố định lại. Nếu bạn thực hiện phẫu thuật này, bạn có thể phải ở lại bệnh viện từ 3-5 ngày và có thể hàm của bạn sẽ bị buộc kín trong vài ngày.

Các phẫu thuật khác

• Phẫu thuật giảm béo: Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật giảm cân nếu bạn cần giảm từ 45-57 kg. Việc giảm cân có thể giúp mở rộng đường thở của bạn.
• Phẫu thuật khí quản vĩnh viễn: Bác sĩ sẽ tạo một lỗ nhỏ trong khí quản của bạn, và bạn sẽ thở qua một ống đặc biệt vào ban đêm. Điều này có nghĩa là bạn không cần sử dụng đường thở trên nữa. Bạn có thể đậy lỗ vào ban ngày để có thể thở và nói chuyện bình thường. Đây là phương pháp cuối cùng và có thể chữa trị OSA của bạn.

Phẫu thuật nào sẽ phù hợp?

Bác sĩ sẽ giới thiệu bạn đến một bác sĩ chuyên khoa về đầu và cổ để xác định phương pháp phẫu thuật phù hợp. Họ là bác sĩ chuyên về tai mũi họng (ENT), hay còn gọi là bác sĩ tai mũi họng. Trong quá trình khám, bác sĩ ENT sẽ đưa một ống nhỏ có camera qua mũi để kiểm tra các vấn đề có thể xảy ra với khoang mũi, họng hoặc lưỡi của bạn.
Bạn có thể gặp phải tình trạng tắc nghẽn ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể. Nếu vậy, bạn có thể cần kết hợp các phương pháp phẫu thuật. Một số phẫu thuật có thể thực hiện cùng lúc.

Phẫu thuật có chữa được ngưng thở khi ngủ không?

Một số ít người có thể hoàn toàn khỏi bệnh sau phẫu thuật, nhưng không có đảm bảo. Phẫu thuật thường được sử dụng để giảm triệu chứng và giúp các phương pháp điều trị OSA khác hiệu quả hơn. Bạn có thể sẽ tiếp tục sử dụng máy CPAP sau phẫu thuật, nhưng có thể sẽ thoải mái hơn sau khi thực hiện phẫu thuật. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng duy trì liệu trình điều trị của mình.