Cách nói chuyện giúp bé yêu phát triển kỹ năng ngôn ngữ và vốn từ vựng từ khi còn nhỏ

Để giúp bé yêu phát triển kỹ năng ngôn ngữ và vốn từ vựng ngay từ khi còn nhỏ, các bậc phụ huynh cần tạo ra một môi trường trò chuyện phong phú và liên tục. Việc giao tiếp thường xuyên với bé sẽ không chỉ giúp phát triển ngôn ngữ mà còn là nền tảng vững chắc cho các kỹ năng xã hội và tư duy sau này.

Ảnh: Pexels

Bé và trẻ nhỏ cần rất nhiều giấc ngủ, thời gian vui chơi và tình yêu thương. Tuy nhiên, điều quan trọng không kém là bé cần có bậc phụ huynh có thể trò chuyện cùng, và điều này không có nghĩa là nói chuyện theo kiểu “baby talk” (nói với giọng trẻ con).

Kỹ năng giao tiếp và vốn từ vựng cần bắt đầu hình thành ngay từ khi còn nhỏ, với một dòng chảy liên tục của những cuộc đối thoại có ý nghĩa.

Các bậc cha mẹ cần biến việc trò chuyện và xây dựng một vốn từ vựng ngày càng phong phú thành một phần quan trọng trong việc nuôi dạy con cái, theo lời Denise Fournier Eng, một chuyên gia ngôn ngữ và lời nói tại Bệnh viện Nhi Boston. “Bộ não tìm kiếm và mong đợi ngôn ngữ”, Eng nói. “Nó cần ngôn ngữ để phát triển khả năng học hỏi, giải quyết vấn đề và kỹ năng xã hội cao hơn”.

Lợi ích của việc trò chuyện với trẻ là rất rõ ràng: Nghiên cứu cho thấy rằng vào tuổi thứ 4, những đứa trẻ được tiếp xúc với một lượng ngôn ngữ lớn có thể đã nghe tới 45 triệu từ. Và phạm vi vốn từ vựng của trẻ ở độ tuổi mầm non dự đoán khả năng hiểu đọc và kỹ năng ngôn ngữ của trẻ khi lên 9 và 10 tuổi.

Ảnh: Pexels

Vậy làm thế nào để cha mẹ có thể chuyển từ “baby talk” sang những cuộc trò chuyện mang tính giáo dục?

“Cha mẹ thường làm rất nhiều câu hỏi kiểu ‘Cái đó là gì?’ ‘Nói cup (cái cốc) đi.’ Hoặc câu hỏi yes/no”, Eng nói. “Những câu hỏi này không giúp xây dựng cuộc trò chuyện. Bạn cần một cuộc trao đổi qua lại để giữ cuộc trò chuyện sống động”.

Tránh kiểu độc thoại và hãy cho bé thời gian để phản hồi bằng những âm thanh và biểu cảm của riêng bé. Đồng thời, hãy mở rộng vốn từ vựng của bạn. Hãy mô tả một cách chi tiết thay vì lặp lại những từ đơn điệu. “Nếu bé yêu thích hoa, hãy nói về hoa”, Eng khuyên. “Nhưng sau đó giải thích một loại hoa là hoa gladiolus và loại khác là hoa amaryllis”, ví dụ.

Đồ chơi có thể giúp khởi đầu cuộc trò chuyện với bé, nhưng tránh những món đồ chơi điện tử: TV và công nghệ là những sự thay thế kém cho cuộc trò chuyện, Eng cho biết. Vào độ tuổi lên 3, từ 86% đến 98% số từ mà một đứa trẻ sử dụng là những từ được học từ cha mẹ của chúng.

Nếu không có nền tảng từ vựng vững chắc, trẻ có thể sẽ không thể tự bù đắp lại được. “Chúng ta chưa biết liệu những đứa trẻ bắt đầu học ở trường muộn hơn bạn bè về vốn từ vựng có thể thu hẹp khoảng cách này không”, Eng nói.

Ảnh: Pexels

Các lời khuyên khi nói chuyện với bé

Eng chia sẻ những lời khuyên dưới đây khi nói chuyện với bé:

• Sử dụng từ ngữ phức tạp. Trẻ em không nhận thức ngôn ngữ là dễ hay khó – chúng chỉ thấy ngôn ngữ có ý nghĩa hay không mà thôi. Nếu bé quan tâm, từ đó sẽ có ý nghĩa.
• Sử dụng giọng nói của bạn một cách hợp lý. Hãy làm cho cuộc trò chuyện thêm sinh động và thú vị, thay đổi cao độ và âm lượng khi nói chuyện.
• Mô tả chi tiết. Màu sắc, hình dạng và kích thước sẽ làm cuộc trò chuyện của bạn sống động hơn.
• Sử dụng các thói quen hàng ngày. Thay tã, tắm cho bé, lái xe, mặc quần áo – tất cả đều là những thời điểm tuyệt vời để trò chuyện.
• Đọc sách. Đây là một hoạt động khác với việc trò chuyện trực tiếp với bé, nhưng não bộ sẽ tiếp thu tất cả, và việc đọc sách sẽ bổ sung cho các cuộc trò chuyện của bạn.
• Dành thời gian nghỉ ngơi. Bạn không cần phải nói chuyện suốt mỗi phút giây khi ở bên bé. Hãy đảm bảo rằng các cuộc trò chuyện mang lại ý nghĩa và giá trị cho cả hai bạn.

Với những lời khuyên trên, hy vọng các bậc phụ huynh có thể hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc trò chuyện với bé và áp dụng những phương pháp hiệu quả để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên và mạnh mẽ.