Cổ phiếu giảm mạnh, trái phiếu tăng giá khi thuế quan làm dấy lên lo ngại suy thoái

Các thị trường chứng khoán toàn cầu rơi vào tình trạng suy giảm vào hôm thứ Hai sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết các mức thuế quan sẽ áp dụng cho tất cả các quốc gia, làm dấy lên lo ngại rằng một cuộc chiến thương mại toàn cầu có thể dẫn đến suy thoái.

Ảnh: Michael M. Santiago/Getty Images

Những phát biểu của Trump với các phóng viên trên máy bay Air Force One dường như đã dập tắt hy vọng rằng các mức thuế sẽ chỉ áp dụng hạn chế. Trump dự kiến sẽ nhận các khuyến nghị về thuế quan vào thứ Ba và công bố mức thuế ban đầu vào thứ Tư, sau đó là thuế quan đối với ô tô vào ngày hôm sau.

Khi tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn khỏi cơn bão thương mại, các nhà đầu tư đổ xô vào trái phiếu chính phủ và đồng yên Nhật Bản, đồng thời đẩy giá vàng lên mức cao kỷ lục mới.

“Đây là lần đầu tiên sau nhiều năm, chúng tôi thực sự lo lắng về các tài sản rủi ro”, ông Ajay Rajadhyaksha, người đứng đầu thị trường lãi suất tại Barclays, cho biết. “Nếu sự hỗn loạn chính sách và chiến tranh thương mại tiếp tục xấu đi, suy thoái giờ đây là một rủi ro thực tế đối với các nền kinh tế lớn”, ông nói thêm. “Lần đầu tiên sau nhiều quý, chúng tôi ưu tiên trái phiếu cố định thay vì cổ phiếu toàn cầu”.

Chỉ số Nikkei của Nhật Bản dẫn đầu đợt bán tháo ở châu Á, giảm 3,6% xuống mức thấp nhất trong 6 tháng khi cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô tiếp tục bị ảnh hưởng bởi việc Trump đề xuất thuế quan 25% đối với ô tô nhập khẩu.

Chỉ số MSCI của các cổ phiếu châu Á-Thái Bình Dương ngoài Nhật Bản giảm 1,2%, trong khi chỉ số Kospi của Hàn Quốc giảm 2,5%.

Các cổ phiếu blue-chip của Trung Quốc giảm 0,3% khi một khảo sát cho thấy hoạt động sản xuất tăng nhẹ trong tháng 3, đúng như các nhà phân tích đã dự đoán.

Các hợp đồng tương lai EUROSTOXX 50 giảm 0,6%, trong khi hợp đồng tương lai FTSE và DAX đều giảm 0,4%.

Liên minh Châu Âu sẵn sàng phản ứng với các mức thuế của riêng mình, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết vào Chủ nhật, nhưng cũng có thông tin cho rằng khối này đang chuẩn bị một danh sách nhượng bộ để đưa ra cho Trump.

Hợp đồng tương lai của S&P 500 giảm 0,6%, kéo dài đà giảm từ hôm thứ Sáu, trong khi hợp đồng tương lai của Nasdaq giảm 1,0%.

Ảnh: Issie Kato

Nhiều nhà kinh tế lo ngại rằng thuế quan sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế Mỹ, dù cũng làm giảm khả năng của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong việc cắt giảm lãi suất do cũng làm tăng lạm phát trong ngắn hạn.

“Rủi ro suy thoái đã gia tăng – với xác suất 40% – do lo ngại rằng các chính sách quyết liệt của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến tâm lý kinh doanh và hộ gia đình”, ông Bruce Kasman, kinh tế trưởng của JPMorgan, cảnh báo.

“Với các mức thuế quan tăng mới sẽ đẩy lạm phát cơ bản của Mỹ lên trên 4% trong quý tới, một hộ gia đình có cân bằng tài chính khỏe mạnh sẽ cần phải thể hiện sự sẵn sàng giảm tỷ lệ tiết kiệm để giảm bớt tác động này”, ông nói thêm.

Các nhà phân tích của Goldman Sachs hiện ước tính xác suất suy thoái của Mỹ là 35%, cao hơn so với 20% trước đây, cho rằng Trump sẽ công bố các mức thuế đối ứng trung bình 15% đối với tất cả các đối tác thương mại của Mỹ vào ngày 2 tháng 4.

Dữ liệu công bố vào thứ Sáu đã làm nổi bật các rủi ro khi một chỉ số quan trọng của lạm phát cơ bản tăng nhiều hơn dự đoán trong tháng 2, trong khi chi tiêu tiêu dùng không đạt kỳ vọng.

Điều này làm tăng thêm sự lo ngại trước báo cáo việc làm tháng 3, dự kiến công bố vào thứ Sáu, nơi bất kỳ kết quả nào thấp hơn mức tăng 140.000 việc làm dự báo sẽ càng làm gia tăng nỗi lo suy thoái. Ngoài ra còn có các khảo sát về các nhà máy và dịch vụ, cùng với số liệu về thương mại và các cơ hội việc làm.

Các nhà đầu tư trái phiếu dường như đang đặt cược rằng sự chậm lại trong tăng trưởng kinh tế của Mỹ sẽ lớn hơn so với sự gia tăng tạm thời của lạm phát và sẽ thúc đẩy Fed cắt giảm lãi suất khoảng 70 điểm cơ bản trong năm nay.

Điều này, kết hợp với sự rút vốn khỏi các tài sản rủi ro, đã khiến lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm giảm xuống 4,208%, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm đạt 3,861%.

Triển vọng lãi suất có thể trở nên rõ ràng hơn khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu vào thứ Sáu, sau một loạt các bài phát biểu khác của các quan chức Fed trong tuần này.

Sự giảm sút của lợi suất đã khiến đồng đô la giảm 0,4% xuống còn 149,14 yên, trong khi đồng euro tăng lên 1,0842 USD. Chỉ số đô la giữ ở mức 103,880, sau khi giảm trong hai phiên giao dịch trước.

Với sự an toàn của vàng, kim loại này đã đạt mức giá kỷ lục mới là 3.097 USD/ounce.

Rủi ro tăng trưởng toàn cầu chậm lại đã tác động đến giá dầu, làm giảm đi những nhận định từ Trump rằng ông sẽ áp dụng thuế quan phụ lên 25% đến 50% đối với tất cả dầu mỏ của Nga nếu ông cảm thấy Moscow đang ngăn cản nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Giá dầu Brent giảm 45 cent xuống còn 73,18 USD/thùng, trong khi dầu thô Mỹ giảm 35 cent xuống còn 69,00 USD/thùng.