Theo tiết lộ từ nhiều nguồn tin thân cận, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang chuẩn bị công bố một gói thỏa thuận bán vũ khí trị giá hơn 100 tỷ USD cho Ả Rập Xê Út. Thỏa thuận dự kiến được công bố trong chuyến thăm của ông Trump tới Riyadh vào tháng 5 tới, đánh dấu bước đi đáng chú ý trong chính sách đối ngoại của ông.
Hãng tin Reuters cho biết, gói thỏa thuận khổng lồ này bao gồm các hệ thống vũ khí tiên tiến do các tập đoàn quốc phòng lớn của Mỹ như Lockheed Martin, RTX (trước đây là Raytheon), Boeing, Northrop Grumman và General Atomics cung cấp. Các hạng mục trong gói vũ khí dự kiến bao gồm máy bay vận tải C-130, tên lửa, radar, máy bay không người lái MQ-9B SeaGuardian, cùng nhiều khí tài hiện đại khác.
Một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết: “Quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Ả Rập Xê Út đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump. Việc duy trì hợp tác an ninh là trụ cột trong quan hệ song phương này.”
Ảnh: Reuters
Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền tiền nhiệm của ông Joe Biden từng thất bại trong việc hoàn tất một hiệp ước an ninh toàn diện với Riyadh, vốn nhằm đổi lấy việc Ả Rập Xê Út bình thường hóa quan hệ với Israel và giảm lệ thuộc vào vũ khí từ Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu đề xuất mới của ông Trump có bao gồm các điều kiện ràng buộc tương tự hay không.
Dư luận quốc tế đang theo sát thương vụ này, bởi nó có thể làm dấy lên nhiều tranh cãi về vai trò của Mỹ trong khu vực Trung Đông, đặc biệt trong bối cảnh các vấn đề nhân quyền và căng thẳng địa chính trị vẫn chưa hạ nhiệt. Trước đó, sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại vào năm 2018, Quốc hội Mỹ đã siết chặt việc xuất khẩu vũ khí tấn công sang Riyadh. Đến năm 2024, lệnh cấm này được dỡ bỏ do Mỹ cần hợp tác chặt chẽ hơn với Ả Rập Xê Út trong việc ổn định tình hình tại Gaza và ứng phó với hậu quả từ xung đột Nga – Ukraine.
Một số chuyên gia quốc phòng nhận định rằng, gói thỏa thuận lần này không chỉ mang ý nghĩa thương mại mà còn có vai trò chiến lược, củng cố liên minh Mỹ – Ả Rập Xê Út trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gia tăng, đặc biệt trước ảnh hưởng mở rộng của Trung Quốc tại Trung Đông.
Dẫu vậy, theo luật pháp Mỹ, mọi thương vụ vũ khí lớn đều phải được Quốc hội xem xét trước khi chính thức phê duyệt, do đó vẫn còn nhiều yếu tố chưa chắc chắn xung quanh khả năng hoàn tất gói thỏa thuận đầy tham vọng này.