Nghiên cứu mới: Suy nghĩ tự tử ít có khả năng xảy ra ở thanh thiếu niên sử dụng thuốc giảm cân

Việc điều trị béo phì ở thanh thiếu niên không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất mà còn có thể tác động tích cực đến sức khỏe tâm thần. Một nghiên cứu mới đây đã cung cấp những kết quả đáng mừng về việc sử dụng các loại thuốc giảm cân tiêm dưới da thuộc nhóm GLP-1 ở thanh thiếu niên, cho thấy rằng việc sử dụng những loại thuốc này không làm tăng nguy cơ suy nghĩ hay hành vi tự tử, so với những người đồng trang lứa đang thực hiện các biện pháp giảm cân khác.

Ảnh: Pexels

Nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu này, được công bố trong tạp chí JAMA Pediatrics vào tuần này, tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên từ 12 đến 18 tuổi sử dụng hai loại thuốc giảm cân thuộc nhóm GLP-1, cụ thể là semaglutide và liraglutide. Các thuốc này có những tên gọi khác nhau tùy vào mục đích sử dụng. Semaglutide là thành phần hoạt động chính trong các thuốc Ozempic và Wegovy, trong khi liraglutide là thành phần chính trong các thuốc Victoza và Saxenda.

Nghiên cứu đã phân tích hồ sơ y tế của 4.052 thanh thiếu niên mắc béo phì, những người sử dụng semaglutide hoặc liraglutide để giảm cân kết hợp với thay đổi lối sống. Các nhà nghiên cứu đã so sánh nguy cơ xuất hiện suy nghĩ tự tử hoặc hành vi tự tử ở nhóm này với một nhóm so sánh gồm những thanh thiếu niên cũng bị béo phì nhưng không sử dụng thuốc. Những người trong nhóm so sánh thực hiện các biện pháp giảm cân khác như thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường vận động.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, khả năng xuất hiện suy nghĩ hoặc hành vi tự tử ở nhóm thanh thiếu niên sử dụng thuốc GLP-1 thấp hơn 33% so với nhóm không dùng thuốc.

Lo ngại về tác dụng phụ từ việc sử dụng thuốc

Lo ngại về nguy cơ tự tử liên quan đến việc sử dụng thuốc giảm cân GLP-1 đã nổi lên trong năm 2023 sau khi có một số báo cáo từ Mỹ và châu Âu, cho rằng một số người dùng thuốc GLP-1 đã có suy nghĩ tự tử hoặc hành vi tự hại. Trước tình hình này, FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) đã tiến hành điều tra các báo cáo và xét duyệt dữ liệu từ các thử nghiệm lâm sàng.

Vào tháng 1 năm 2024, FDA thông báo rằng “đánh giá sơ bộ không phát hiện bằng chứng cho thấy việc sử dụng các thuốc này gây ra suy nghĩ hoặc hành vi tự tử”. Tuy nhiên, cơ quan này cũng cảnh báo rằng do số lượng báo cáo còn nhỏ, họ không thể khẳng định hoàn toàn rằng không có rủi ro nhỏ nào và sẽ tiếp tục theo dõi vấn đề này.

Trái ngược với báo cáo của FDA, một số nghiên cứu khác lại cho thấy có mối liên hệ giữa semaglutide và suy nghĩ tự tử. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine vào tháng 1 không tìm thấy sự gia tăng nguy cơ tự tử ở những người sử dụng semaglutide, so với những người sử dụng thuốc giảm cân hoặc thuốc tiểu đường khác. Tuy nhiên, một nghiên cứu khác được công bố trong JAMA Network Open vào tháng 8 lại phát hiện tín hiệu suy nghĩ tự tử liên quan đến semaglutide, điều này cần được làm rõ thêm.

Hỗ trợ từ các tổ chức y tế

Dù có những tranh cãi về tác động của thuốc GLP-1 đối với sức khỏe tâm thần, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) đã ủng hộ việc sử dụng các thuốc này trong điều trị béo phì ở trẻ em và thanh thiếu niên. AAP cũng đã tổ chức một phiên thảo luận tại hội nghị quốc gia năm nay với chủ đề “Khi nào và làm thế nào để kê đơn thuốc điều trị béo phì”. Bác sĩ Claudia Fox, một trong những diễn giả tại hội nghị, cho biết mặc dù có những bệnh nhân yêu cầu sử dụng thuốc giảm cân, nhưng phần lớn yêu cầu đến từ các bậc phụ huynh, những người bản thân cũng đang sử dụng thuốc giảm cân.

Tình hình béo phì ở thanh thiếu niên

Theo báo cáo của JAMA, gần 31.000 thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi đã được kê đơn thuốc GLP-1 trong năm 2023. Trong số này, 60% là nữ và khoảng 45% sống ở khu vực miền Nam của Hoa Kỳ. Đây là một con số không nhỏ, phản ánh mức độ nghiêm trọng của vấn đề béo phì ở lứa tuổi thanh thiếu niên tại Mỹ.

Béo phì ở trẻ em và thanh thiếu niên là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Theo CDC, gần 15 triệu trẻ em và thanh thiếu niên từ 2 đến 19 tuổi tại Hoa Kỳ bị béo phì. Điều này đồng nghĩa với việc 1 trong 5 trẻ em trong độ tuổi này bị mắc béo phì, một tình trạng được xác định qua chỉ số BMI (Body Mass Index – chỉ số khối cơ thể).

Nghiên cứu mới nhất về tác động của thuốc giảm cân GLP-1 đối với sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên đã đem lại những tín hiệu tích cực, cho thấy thuốc này không làm gia tăng nguy cơ suy nghĩ hoặc hành vi tự tử. Ngược lại, thuốc GLP-1 có thể mang lại lợi ích sức khỏe tổng thể cho thanh thiếu niên mắc bệnh béo phì khi kết hợp với thay đổi lối sống.

Tuy nhiên, các cơ quan y tế vẫn tiếp tục theo dõi và nghiên cứu vấn đề này để đảm bảo rằng các phương pháp điều trị béo phì được áp dụng một cách an toàn và hiệu quả nhất cho đối tượng thanh thiếu niên. Dù có những lo ngại, các chuyên gia khuyến cáo rằng việc điều trị béo phì cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của các bác sĩ, nhằm bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần cho các em.