Ho là một trong những lý do phổ biến khiến người bệnh đến khám bác sĩ, với hơn 30 triệu lượt thăm khám mỗi năm. Mặc dù ho thường xuyên được xem là triệu chứng của một căn bệnh nào đó, nhưng đôi khi, đó là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để bảo vệ đường hô hấp. Vậy ho là gì và tại sao nó lại xảy ra? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nguyên nhân gây ho và cách điều trị hiệu quả.
Ảnh: Pexels
Các loại ho
Ho là một phản xạ tự nhiên giúp cơ thể loại bỏ các yếu tố không mong muốn trong đường hô hấp như bụi, vi khuẩn hay thức ăn. Tuy nhiên, ho cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, và cách điều trị sẽ phụ thuộc vào từng loại ho cụ thể. Các loại ho phổ biến bao gồm:
Ho có đờm (ho ướt): Là loại ho sản sinh ra đờm hoặc chất nhầy, giúp tống các tác nhân gây hại ra khỏi phổi.
Ho không có đờm (ho khô): Đây là loại ho không đi kèm với đờm hoặc chất nhầy, thường gây khó chịu và kéo dài.
Ho cấp tính: Loại ho này xuất hiện đột ngột và kéo dài từ 2 đến 3 tuần. Thường do virus gây ra, như cảm lạnh hoặc cúm.
Ho bán cấp: Là ho kéo dài sau khi bạn đã khỏi bệnh và có thể kéo dài từ 3 đến 8 tuần.
Ho mạn tính: Là loại ho kéo dài hơn 8 tuần và có thể yêu cầu sự can thiệp y tế.
Ho không đáp ứng điều trị: Đây là ho mạn tính không có dấu hiệu cải thiện dù đã được điều trị.
Nguyên nhân gây ho
Ho có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Virus: Cảm lạnh và cúm là những nguyên nhân phổ biến gây ho. Mặc dù ho có đờm giúp cơ thể tống khứ các chất nhầy chứa vi khuẩn, nhưng một số loại ho khô có thể kéo dài sau khi virus đã biến mất.
Dị ứng và hen suyễn: Những người mắc bệnh dị ứng hay hen suyễn có thể bị ho khi hít phải các tác nhân kích thích như phấn hoa, bụi mốc, hay khói thuốc.
Chất kích thích: Những yếu tố như không khí lạnh, khói thuốc lá, hay nước hoa mạnh có thể kích thích cơ thể gây ho, ngay cả khi bạn không bị dị ứng.
Rỉ dịch hậu mũi: Khi bị nghẹt mũi, chất nhầy có thể chảy xuống họng và gây ho. Điều này thường xảy ra sau khi bị cảm lạnh, viêm xoang hay dị ứng.
Trào ngược axit dạ dày: Các axit từ dạ dày có thể trào ngược lên họng, gây kích thích và gây ho, đặc biệt vào ban đêm.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD): Các bệnh như khí phế thũng, viêm phế quản mãn tính và hen suyễn tắc nghẽn có thể làm suy yếu đường hô hấp và gây ho kéo dài. Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra COPD.
Ngoài ra, các bệnh lý khác như viêm phổi, ngưng thở khi ngủ, hoặc tác dụng phụ của thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây ho.
Cách điều trị ho
Tùy vào nguyên nhân gây ho, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, bao gồm:
Thuốc điều trị ho: Các loại thuốc ho không cần kê đơn có thể giúp giảm ho. Thuốc ức chế ho giúp giảm cảm giác muốn ho, trong khi thuốc long đờm giúp làm loãng đờm, dễ dàng ho ra ngoài.
Mẹo dân gian: Một số biện pháp tự nhiên như uống nước ấm, hít thở không khí ấm và ẩm, hoặc sử dụng viên ngậm ho có thể giúp giảm triệu chứng. Mật ong, khi thêm vào trà nóng, có thể làm dịu họng, nhưng cần lưu ý không cho trẻ dưới 1 tuổi uống mật ong.
Tránh các tác nhân gây ho: Nếu ho là do dị ứng hoặc hen suyễn, hãy loại bỏ các yếu tố kích thích như phấn hoa, bụi mốc và khói thuốc. Giữ cho môi trường sống của bạn sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc với những yếu tố này.
Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn: Ho do các bệnh lý như hen suyễn, trào ngược axit dạ dày, hoặc COPD cần được điều trị đặc biệt. Việc sử dụng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác sẽ giúp kiểm soát bệnh và giảm ho.
Thời gian và nghỉ ngơi: Ho do virus thường sẽ hết khi cơ thể phục hồi. Tuy nhiên, có thể mất thời gian để các đường hô hấp hồi phục hoàn toàn. Lúc này, chỉ cần nghỉ ngơi và uống nhiều nước ấm là có thể giúp giảm ho.
Ảnh: Pexels
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Hầu hết các cơn ho kéo dài là không nguy hiểm và sẽ tự khỏi theo thời gian. Tuy nhiên, nếu ho kéo dài hơn một tuần mà không cải thiện, bạn nên đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân cụ thể.
Cũng cần gặp bác sĩ nếu ho ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, công việc của bạn hoặc nếu ho kèm theo các triệu chứng như:
Khó thở
Đau ngực
Ợ nóng kéo dài
Ho ra máu
Sốt hoặc đổ mồ hôi đêm
Khó ngủ
Ho là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, nhưng nếu kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng, bạn cần phải thận trọng và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế kịp thời để điều trị đúng cách.