Trẻ em có cần bổ sung vitamin?

Nếu bạn tin vào những quảng cáo, bạn sẽ nghĩ rằng mỗi đứa trẻ đều cần một viên vitamin Flintstones hoặc kẹo dẻo vitamin mỗi ngày. Nhưng liệu điều này có đúng không?

Chuyên gia cho rằng, không hẳn vậy. Lý tưởng nhất, trẻ em nên nhận vitamin từ một chế độ ăn cân bằng và lành mạnh, bao gồm:

• Sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai và sữa chua
• Nhiều trái cây tươi và rau xanh lá
• Protein từ thịt gà, cá, thịt bò và trứng
• Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch cắt thép và gạo nâu

Ảnh: Pexels

Trẻ nào cần bổ sung vitamin?

Với thực tế cuộc sống bận rộn của các bậc phụ huynh, những bữa ăn nấu tại nhà đầy đủ và cân bằng không phải lúc nào cũng khả thi. Vì vậy, các bác sĩ nhi khoa có thể khuyến nghị bổ sung vitamin hoặc khoáng chất cho những trẻ em sau:

• Trẻ không ăn các bữa ăn cân bằng, đầy đủ chất dinh dưỡng từ thực phẩm tươi sống.
• Trẻ biếng ăn, ăn không đủ lượng.
• Trẻ có các bệnh lý mãn tính như hen suyễn hoặc vấn đề về tiêu hóa, đặc biệt nếu chúng đang dùng thuốc. (Hãy chắc chắn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung vitamin nếu trẻ đang dùng thuốc).
• Trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm tiện lợi và thực phẩm chế biến sẵn.
• Trẻ ăn chế độ ăn chay hoặc thuần chay (có thể cần bổ sung sắt), chế độ ăn không có sữa (có thể cần bổ sung canxi), hoặc các chế độ ăn kiêng khác.
• Trẻ uống nhiều soda có ga, có thể làm mất đi vitamin và khoáng chất trong cơ thể.

Sáu vitamin và khoáng chất quan trọng cho trẻ em

Trong thế giới phức tạp của vitamin và khoáng chất, có một số loại nổi bật vì vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ.

1. Vitamin A giúp thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng bình thường; sửa chữa mô và xương; và hỗ trợ da, mắt và hệ miễn dịch khỏe mạnh. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm sữa, phô mai, trứng và các loại rau quả có màu vàng hoặc cam như cà rốt, khoai lang và bí đỏ.
2. Vitamin B. Nhóm vitamin B – B2, B3, B6 và B12 – hỗ trợ chuyển hóa, sản xuất năng lượng và duy trì hệ tuần hoàn và thần kinh khỏe mạnh. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm thịt, gà, cá, hạt, trứng, sữa, phô mai, đậu và đậu nành.
3. Vitamin C giúp thúc đẩy sự hình thành mô, kết nối mô và da khỏe mạnh. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm trái cây họ cam quýt, dâu tây, kiwi, cà chua và các loại rau xanh như bông cải xanh.
4. Vitamin D giúp hình thành xương và răng và giúp cơ thể hấp thụ canxi. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm sữa và các loại cá béo như cá hồi và cá mackerel. Tuy nhiên, nguồn vitamin D tốt nhất chính là ánh sáng mặt trời.
5. Canxi giúp xây dựng xương khỏe mạnh khi trẻ lớn lên. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm sữa, phô mai, sữa chua, đậu phụ và nước cam bổ sung canxi.
6. Sắt giúp xây dựng cơ bắp và duy trì các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Thiếu sắt là nguy cơ cao trong giai đoạn thanh thiếu niên, đặc biệt là đối với các bé gái khi bắt đầu có kinh nguyệt. Các nguồn thực phẩm tốt bao gồm thịt bò và các loại thịt đỏ khác, gà tây, thịt heo, rau chân vịt, đậu và mận.

Các vitamin siêu liều – tức là liều vitamin lớn – không phải là lựa chọn tốt cho trẻ em. Các vitamin hòa tan trong chất béo (A, D, E và K) có thể gây độc nếu trẻ nhận quá nhiều. Sắt cũng vậy. Trẻ có thể gặp phải tình trạng thừa vitamin hoặc khoáng chất.

Tìm vitamin trong thực phẩm tươi

Trẻ em khỏe mạnh có được sự khởi đầu tốt nhất từ những thực phẩm tươi ngon mà bạn đưa vào giỏ hàng của mình.

Chế độ dinh dưỡng tốt bắt đầu từ việc phục vụ một loạt các thực phẩm tươi, nguyên chất càng nhiều càng tốt. Điều này tốt hơn nhiều so với việc thường xuyên cho trẻ ăn đồ ăn nhanh hay thực phẩm chế biến sẵn – và hy vọng rằng việc uống một viên vitamin sẽ bù đắp cho các lỗi dinh dưỡng. Bạn sẽ tìm thấy nhiều vitamin và khoáng chất nhất trong các thực phẩm giàu carbohydrate và protein (thay vì chất béo). Nhóm thực phẩm giàu vitamin nhất là trái cây và rau tươi.

Để cung cấp nhiều vitamin hơn cho trẻ, hãy chú trọng vào sự đa dạng trong khẩu phần ăn, chứ không phải chỉ đơn giản là nhiều thực phẩm. Số lượng trẻ thừa cân ngày nay gấp đôi so với chỉ 20 năm trước, vì vậy hãy sử dụng khẩu phần ăn dành cho trẻ em, thường nhỏ hơn một phần tư đến một phần ba khẩu phần ăn của người lớn.

Hãy chia đều các loại thực phẩm này thành nhiều bữa ăn và đồ ăn nhẹ nhỏ trong suốt cả ngày. Nếu trẻ không chịu ăn một loại thực phẩm nào đó trong vài ngày (chẳng hạn như rau), đừng quá lo lắng. Tuy nhiên, bạn nên thử đưa lại những thực phẩm này vào một vài ngày sau, có thể là dưới một hình thức chế biến khác. Những “cuộc đình công ăn uống” của trẻ thường sẽ tự hết.

Ảnh: Pexels

Vitamin và trẻ khỏe: Năm lời khuyên

Nếu bạn quyết định bổ sung vitamin cho trẻ, hãy tuân thủ những lời khuyên sau:

1. Để vitamin xa tầm tay của trẻ, tránh để trẻ coi chúng như kẹo.
2. Cố gắng không gây chiến với trẻ về thức ăn hay dùng món tráng miệng làm phần thưởng để “ăn hết đĩa”. Thay vào đó, bạn có thể cho trẻ uống vitamin dạng nhai sau bữa ăn. Vitamin hòa tan trong chất béo chỉ có thể được hấp thụ khi có thức ăn.
3. Nếu trẻ đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc tương tác của thuốc với một số vitamin hoặc khoáng chất. Khi đó, bổ sung vitamin sẽ không làm tăng hoặc giảm liều thuốc.
4. Nếu trẻ không chịu uống viên thuốc hay dung dịch bổ sung, hãy thử vitamin dạng nhai.
5. Hãy cân nhắc đợi đến khi trẻ được 4 tuổi mới bắt đầu bổ sung vitamin tổng hợp, trừ khi bác sĩ của trẻ có khuyến nghị khác.

Dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc học tập và phát triển của trẻ. Vì vậy, thay vì dựa vào các nhân vật hoạt hình để quảng bá sản phẩm bổ sung, hãy cam kết cung cấp cho trẻ một chế độ ăn đầy đủ và đa dạng các thực phẩm lành mạnh.