Ngày 24/4, một thẩm phán liên bang tại bang New Hampshire đã ra phán quyết tạm thời ngăn chặn việc thực thi sắc lệnh của chính quyền Tổng thống Donald Trump, vốn đe dọa cắt giảm ngân sách liên bang đối với các trường công lập duy trì chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Phán quyết này được đưa ra sau khi các tổ chức như Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (NEA) và Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) đệ đơn kiện, cho rằng hướng dẫn của Bộ Giáo dục thiếu rõ ràng và vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ.
Ảnh: AP Photo/Alex Brandon
Sắc lệnh hành pháp 14190, ký ngày 29/1/2025, yêu cầu các trường học từ mẫu giáo đến lớp 12 chấm dứt việc giảng dạy các nội dung bị coi là “chống Mỹ” hoặc “tuyên truyền giới tính”, bao gồm cả lý thuyết chủng tộc phê phán và các chương trình hỗ trợ học sinh chuyển giới. Sắc lệnh cũng quy định việc truy tố hình sự đối với giáo viên bị cho là “hỗ trợ trái phép” quá trình chuyển giới của học sinh, đồng thời đe dọa cắt giảm toàn bộ ngân sách liên bang đối với các trường vi phạm.
Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon cảnh báo rằng các bang không tuân thủ có thể mất các khoản hỗ trợ quan trọng, đặc biệt là ngân sách dành cho học sinh có thu nhập thấp theo chương trình Title I. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng các biện pháp này hạn chế quyền tự do học thuật và áp đặt quan điểm chính trị một cách vi hiến.
Phán quyết của tòa án tại New Hampshire là một trong nhiều động thái pháp lý nhằm ngăn chặn các chính sách gây tranh cãi của chính quyền Trump liên quan đến nhập cư, bầu cử và DEI. Các thẩm phán liên bang tại Maryland và Washington, D.C. cũng đã ra lệnh tạm thời ngăn chặn việc thực thi các phần khác của sắc lệnh này.
Trong bối cảnh các tranh cãi về DEI ngày càng gia tăng, phán quyết của tòa án được xem là một chiến thắng tạm thời cho các nhà giáo dục và tổ chức dân quyền, đồng thời đặt ra câu hỏi về giới hạn quyền lực hành pháp trong việc can thiệp vào chương trình giảng dạy tại các trường công lập.