Một bước đột phá trong điều trị thoái hóa hoàng điểm (AMD) khô – nguyên nhân chính gây mù lòa ở người lớn trên 55 tuổi – đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt. LumiThera Inc., một công ty công nghệ y tế, đã phát triển một thiết bị liệu pháp ánh sáng tiên tiến mang lại hy vọng mới cho hàng triệu bệnh nhân có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.
Được phê duyệt thông qua quy trình “De Novo” của FDA, phương pháp điều trị này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc điều trị AMD khô mà còn là liệu pháp đầu tiên được công nhận có hiệu quả trong việc bảo vệ thị lực ở những bệnh nhân mắc chứng bệnh này.
Ảnh: Internet
Kết quả hứa hẹn từ nghiên cứu lâm sàng
Nghiên cứu lâm sàng do LumiThera thực hiện tại 10 trung tâm mắt ở Mỹ đã đánh giá tính an toàn và hiệu quả của hệ thống chiếu sáng Valeda trên 100 bệnh nhân trong suốt 24 tháng. Sau khi thu thập dữ liệu từ thử nghiệm, kết quả cho thấy hơn 58% bệnh nhân tham gia nghiên cứu đã có sự cải thiện rõ rệt về thị lực sau liệu pháp.
Hệ thống chiếu sáng Valeda đã giúp làm giảm nguy cơ mất thị lực và sự phát triển của thoái hóa địa lý, một trong những dấu hiệu nguy hiểm của giai đoạn muộn của AMD khô. Thoái hóa địa lý xảy ra khi các tế bào ở trung tâm của võng mạc, gọi là hoàng điểm, chết đi, dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng.
AMD khô và tác hại của nó
AMD khô là một bệnh lý gây mất thị lực dần dần, đặc biệt là ở người lớn tuổi, và hiện nay, nó chiếm khoảng 90% các ca AMD đã được chẩn đoán. Khác với dạng “ướt” của AMD, AMD khô không liên quan đến sự phát triển của các mạch máu bất thường trong võng mạc. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng nếu không được kiểm soát.
Tỷ lệ mất thị lực ở bệnh nhân AMD khô phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và khả năng bệnh chuyển sang dạng AMD ướt, vốn có thể gây tổn thương nghiêm trọng hơn. Dạng AMD ướt đặc trưng bởi việc rò rỉ mạch máu vào hoàng điểm, gây mất thị lực trung tâm. Khoảng 10-15% trường hợp AMD khô có thể phát triển thành AMD ướt.
Phương pháp Photobiomodulation (PBM)
Phương pháp điều trị mới được gọi là photobiomodulation (PBM), sử dụng ánh sáng với bước sóng đặc biệt để kích thích các tế bào trong võng mạc. Đây là liệu pháp đầu tiên chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong việc điều trị AMD khô.
PBM hoạt động bằng cách cung cấp năng lượng cho các ti thể trong tế bào mắt, giúp giảm viêm, tăng cường cung cấp oxy và dưỡng chất cho tế bào, từ đó cải thiện sự sống sót của các tế bào và làm chậm hoặc ngừng sự tiến triển của bệnh. PBM cũng có tác dụng giảm stress oxy hóa, một yếu tố quan trọng dẫn đến tổn thương các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc và thúc đẩy quá trình tiến triển của AMD.
Ảnh: Internet
Lợi ích so với các phương pháp điều trị truyền thống
Trước khi có liệu pháp PBM, các phương pháp điều trị phổ biến nhất cho AMD khô bao gồm việc sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng như vitamin C, E, lutein, zeaxanthin, kẽm và đồng, giúp làm giảm nguy cơ tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ có tác dụng phòng ngừa chứ không thể điều trị triệt để.
Ngoài ra, hiện nay đã có các thuốc tiêm như Syfovre và Izervay được FDA phê duyệt để điều trị các giai đoạn muộn của AMD khô. Tuy nhiên, những liệu pháp này đòi hỏi phải tiêm thuốc trực tiếp vào mắt mỗi tháng và có thể gây ra tác dụng phụ, đồng thời làm tăng nguy cơ chuyển bệnh sang dạng AMD ướt.
Trong khi đó, PBM không cần phải tiêm thuốc hay can thiệp xâm lấn, chỉ cần chiếu ánh sáng vào mắt, giúp giảm viêm và cung cấp năng lượng cho các tế bào võng mạc mà không có tác dụng phụ nghiêm trọng.
Hy vọng mới cho bệnh nhân AMD khô
Phát biểu tại một hội nghị của Hiệp hội Các chuyên gia Mắt võng mạc Mỹ, Tiến sĩ Eleonora Lad, Phó Chủ tịch Nghiên cứu Lâm sàng Khoa Mắt tại Trung tâm Y tế Đại học Duke, cho biết: “Phương pháp này sẽ có tác động lớn đến tiêu chuẩn chăm sóc bệnh nhân AMD khô vì nó sẽ giúp các bác sĩ mắt can thiệp từ sớm, trước khi mất tế bào thụ cảm ánh sáng trở nên không thể phục hồi, trước khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn”.
Cần nghiên cứu thêm để xác nhận hiệu quả dài hạn
Mặc dù PBM đã cho thấy hiệu quả tích cực trong thử nghiệm lâm sàng, các chuyên gia vẫn kêu gọi cần thêm các nghiên cứu quy mô lớn hơn để xác nhận hiệu quả dài hạn của phương pháp này. Tiến sĩ Jason M. Miller, một chuyên gia bệnh lý võng mạc tại Trung tâm Mắt Kellogg, Đại học Michigan, cho biết: “Cần phải có thêm các thử nghiệm nghiêm ngặt hơn trước khi liệu pháp PBM được chấp nhận rộng rãi”.
Với quy trình phê duyệt De Novo của FDA, LumiThera đã có bước đầu thành công trong việc mang lại hy vọng cho bệnh nhân AMD khô. Tuy nhiên, như mọi phương pháp điều trị mới, cần thêm dữ liệu để khẳng định tính hiệu quả và an toàn lâu dài của liệu pháp này.
Phương pháp PBM đang mở ra một kỷ nguyên mới trong điều trị AMD khô, mang lại hy vọng cho những bệnh nhân đang phải đối mặt với nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. Mặc dù còn cần thêm thời gian và nghiên cứu để xác nhận hiệu quả lâu dài, nhưng liệu pháp ánh sáng này có thể trở thành một phần quan trọng trong chiến lược điều trị AMD trong tương lai, giúp bảo vệ thị lực cho hàng triệu người.