Thời gian sử dụng màn hình điện tử ảnh hưởng đến vấn đề ngủ và hành vi của trẻ mẫu giáo

Nhiều trẻ em 4 tuổi đang trải qua giai đoạn hoàn thiện các kỹ năng mới, từ việc trở nên kén ăn, bỏ qua giấc ngủ trưa, thức dậy trước cả người lớn cho đến việc “giao phó” thời gian giải trí cho chiếc màn hình điện tử. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây cho thấy rằng thời gian sử dụng màn hình có mối liên hệ rõ rệt với các vấn đề về giấc ngủ và hành vi của trẻ mẫu giáo, mà các bậc phụ huynh cần phải chú ý.

Ảnh: Pexels

Mối quan hệ giữa thời gian sử dụng màn hình, giấc ngủ và hành vi

Một nghiên cứu được thực hiện tại Trung Quốc đã phát hiện rằng thời gian sử dụng màn hình càng dài thì càng dễ dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ ở trẻ nhỏ. Đồng thời, các vấn đề về giấc ngủ cũng liên quan đến một loạt các vấn đề hành vi, bao gồm sự hiếu động, thiếu tập trung và các vấn đề cảm xúc. Từ đó, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, vòng luẩn quẩn này có thể dẫn đến việc trẻ càng tìm kiếm màn hình nhiều hơn, làm trầm trọng thêm các vấn đề hành vi.

Tiến sĩ Shujin Zhou, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Viện Giáo dục Mầm non, Đại học Sư phạm Thượng Hải, cho biết: “Thời gian sử dụng màn hình nhiều hơn có liên quan đến việc xuất hiện các hành vi hiếu động, không thể ngồi yên, cùng với các vấn đề cảm xúc như đau đầu, đau bụng hoặc cảm thấy không khỏe. Hơn nữa, việc sử dụng màn hình kéo dài còn làm giảm chất lượng giấc ngủ của trẻ, khiến chúng gặp khó khăn khi ngủ, ngủ ít và dễ thức giấc vào ban đêm”.

Khuyến cáo của học viện Nhi khoa Mỹ

Học viện Nhi khoa Mỹ khuyến cáo, trẻ từ 2 đến 5 tuổi chỉ nên sử dụng màn hình không quá một giờ mỗi ngày. Đồng thời, Học viện này cũng công nhận rằng những chương trình giáo dục thiết kế tốt như Sesame Street có thể hỗ trợ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, xã hội và đọc viết của trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc sử dụng màn hình có liên quan đến các vấn đề về sự chú ý và hiếu động ở trẻ em, đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ ở người của mọi lứa tuổi.

Dù vậy, bác sĩ tâm lý trẻ em Miller Shivers, PhD, từ Bệnh viện Nhi khoa Ann & Robert H. Lurie tại Chicago, cho rằng các bậc phụ huynh không cần phải quá lo lắng nếu đôi khi cho trẻ sử dụng màn hình. Điều quan trọng là cần thiết lập giới hạn về thời gian sử dụng màn hình và chú trọng đến việc đảm bảo giấc ngủ chất lượng cho trẻ.

“Nếu bạn cho trẻ sử dụng màn hình chỉ để giải trí trong khi bạn cần làm việc khác như nấu ăn, thì đó là điều bình thường. Chúng ta cũng biết rằng những bậc phụ huynh có trẻ gặp phải các vấn đề hành vi có xu hướng sử dụng màn hình nhiều hơn để đôi khi có thể nghỉ ngơi”, Shivers chia sẻ.

Ảnh: Pexels

Kết quả nghiên cứu mới

Nghiên cứu này được thực hiện trên 571 bà mẹ có con trong độ tuổi từ 3 đến 6 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Các bà mẹ được yêu cầu báo cáo về thời gian sử dụng màn hình của con, đồng thời đánh giá các vấn đề hành vi của trẻ như việc trẻ có hay lo lắng, hiếu động, hay nổi giận hay không. Ngoài ra, các mẹ còn báo cáo về chất lượng giấc ngủ của trẻ, bao gồm việc trẻ ngủ trưa, thức giấc ban đêm, thay đổi giường ngủ hay thức dậy sớm.

Kết quả cho thấy có sự liên quan rõ ràng giữa thời gian sử dụng màn hình và các vấn đề về giấc ngủ, cũng như mối liên hệ giữa giấc ngủ kém và các vấn đề hành vi như sự chú ý kém và hiếu động. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện rằng chất lượng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong mối quan hệ này.

Tiến sĩ Zhou cho biết: “Trong mối quan hệ giữa thời gian sử dụng màn hình và các vấn đề hành vi, chất lượng giấc ngủ đóng vai trò trung gian. Điều này có nghĩa là màn hình ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, và giấc ngủ kém sau đó sẽ tác động thêm đến hành vi và cảm xúc của trẻ”.

Tuy nhiên, bác sĩ Shivers cũng cảnh báo rằng nghiên cứu này không thể chứng minh rõ ràng rằng giấc ngủ kém là nguyên nhân gây ra các vấn đề hành vi. “Trẻ em gặp vấn đề hành vi, đặc biệt là ADHD hoặc tự kỷ, thường không ngủ ngon. Liệu vấn đề hành vi gây ra giấc ngủ kém hay là giấc ngủ kém làm trầm trọng thêm hành vi của trẻ, chúng ta vẫn chưa có kết luận rõ ràng”, Shivers nói.

Lời khuyên dành cho các bậc phụ huynh

Để giảm thiểu tác động tiêu cực của màn hình đối với giấc ngủ và hành vi của trẻ, các bậc phụ huynh cần bắt đầu bằng việc thiết lập thói quen ngủ lành mạnh cho con. Màn hình nên được tắt ít nhất một hoặc hai giờ trước giờ đi ngủ và không nên để màn hình trong phòng của trẻ.

Tiến sĩ Matt Edelstein, bác sĩ tâm lý trẻ em tại Đại học Johns Hopkins, cũng nhấn mạnh: “Nếu trẻ có thói quen sử dụng màn hình trước khi đi ngủ, hoặc trẻ kéo dài giờ đi ngủ vì không muốn rời màn hình, đó có thể là phần của vòng luẩn quẩn mà chúng ta cần lưu ý”.

Việc thiết lập những giới hạn rõ ràng về thời gian sử dụng màn hình sẽ giúp các bậc phụ huynh dễ dàng quản lý hơn. “Chúng ta muốn màn hình chỉ có sẵn đôi khi. Nhưng nhiều gia đình không thiết lập rõ ràng, và cuối cùng, trẻ em lại sử dụng màn hình quá nhiều trong ngày”, Edelstein chia sẻ.

Ngoài ra, việc theo dõi và đánh giá hành vi của trẻ qua các ứng dụng giúp các bậc phụ huynh nhận diện sớm các vấn đề hành vi có thể xuất hiện, từ đó có những biện pháp can thiệp kịp thời.

Ảnh: Pexels

Nghiên cứu mới này là lời nhắc nhở quan trọng cho các bậc phụ huynh trong việc thiết lập một môi trường phát triển lành mạnh cho trẻ, với những giới hạn hợp lý về thời gian sử dụng màn hình và việc chú trọng đến chất lượng giấc ngủ. Những điều này sẽ góp phần giúp trẻ phát triển tốt hơn về cả thể chất lẫn tinh thần, đồng thời hạn chế các vấn đề hành vi trong giai đoạn phát triển quan trọng này.