Làm sao để biết khi nào cần dùng thuốc huyết áp cao?

Ảnh: Internet

Huyết áp của bạn có đang tăng dần không? Nếu có, có thể bạn đang đến thời điểm cần đưa ra quyết định: Liệu bạn có cần dùng thuốc ngay bây giờ hay có thể giảm chỉ số huyết áp bằng các thói quen lành mạnh hơn?

Không phải lúc nào cũng có một câu trả lời rõ ràng. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quyết định này, bao gồm mức độ huyết áp của bạn và sức khỏe tổng quát. Tuổi tác cũng đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là cách bạn và bác sĩ có thể xác định khi nào thay đổi lối sống là đủ và khi nào cần sử dụng thuốc.

Hiểu về các con số

Bước đầu tiên là xem xét các chỉ số huyết áp của bạn. Huyết áp luôn được thể hiện bằng hai số — ví dụ như 130/90.

• Số trên cho biết áp lực khi tim bạn co bóp.
• Số dưới cho biết áp lực khi tim bạn thư giãn.

Huyết áp bình thường là dưới 120/80. Nếu một trong hai con số này cao hơn, có nghĩa là có quá nhiều áp lực trong động mạch của bạn. Điều này giống như một chiếc lốp xe bơm quá căng. Qua thời gian, áp lực dư thừa có thể gây hại và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và bệnh thận.

Vậy các chỉ số huyết áp của bạn rơi vào đâu trên dải huyết áp?

• 120 đến 129 / dưới 80 (Huyết áp cao nhẹ): Bạn có thể không cần thuốc. Huyết áp của bạn cao hơn mức bình thường, nhưng chưa phải là huyết áp cao hoàn toàn. Trừ khi bạn có một vấn đề sức khỏe khác như bệnh thận hoặc bệnh tim, bác sĩ sẽ nói rằng bạn chưa cần thuốc ngay bây giờ. Tuy nhiên, đừng bỏ qua tình trạng này. Bạn đang trên con đường đến với huyết áp cao, vì vậy hãy thay đổi thói quen sống. Cắt giảm muối và rượu, tập thể dục nhiều hơn và giảm cân nếu bạn thừa cân.
• 130/80 đến 139/89 (Huyết áp cao giai đoạn 1): Bạn có thể cần thuốc. Những con số này xác định bạn có huyết áp cao, và bạn cần phải hành động. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ khuyến nghị bạn thử thay đổi lối sống trước khi bắt đầu dùng thuốc, trừ khi bạn có các vấn đề sức khỏe khác. Một điều cần lưu ý: Các hướng dẫn điều trị khác nhau đối với người cao tuổi. Nếu bạn 60 tuổi trở lên, Hiệp hội Y học Gia đình Hoa Kỳ và Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ khuyên bạn nên bắt đầu điều trị nếu chỉ số huyết áp tâm thu (số trên) của bạn là 130 trở lên.
• 140/90 hoặc cao hơn (Huyết áp cao giai đoạn 2): Bạn có thể cần thuốc ngay lập tức. Ở mức này, bác sĩ sẽ có xu hướng kê đơn thuốc ngay để kiểm soát huyết áp của bạn. Đồng thời, bạn cũng cần thay đổi lối sống. Nếu huyết áp của bạn đạt 180/120 hoặc cao hơn, đó là tình trạng khẩn cấp. Bạn cần được cấp cứu ngay lập tức để kiểm soát huyết áp.

Những câu hỏi khác cần xem xét

Mặc dù các chỉ số huyết áp rất quan trọng, chúng không cho bạn cái nhìn đầy đủ về tình trạng sức khỏe của bạn. Có một số yếu tố khác cần xem xét khi quyết định có nên dùng thuốc hay không:

1. Bạn có chắc chắn bị huyết áp cao không? Một lần đo huyết áp cao không đủ để kết luận. Bác sĩ sẽ muốn kiểm tra huyết áp của bạn thêm vài lần — trong vài tuần hoặc vài tháng — để chắc chắn.
2. Bạn đã đo huyết áp ở nhà hay chỉ ở phòng khám? Nếu bạn chưa có, việc sở hữu một máy đo huyết áp tại nhà là một ý tưởng hay. Nhiều người bị huyết áp cao khi đến phòng khám chỉ vì lo lắng. Nếu kết quả đo tại nhà của bạn bình thường, bác sĩ có thể quyết định bạn không cần thuốc.
3. Bạn đã thử thay đổi lối sống chưa — và huyết áp của bạn vẫn cao? Nếu huyết áp vẫn cao sau 3 tháng thực hiện thói quen lành mạnh, bác sĩ sẽ có thể khuyên bạn dùng thuốc.
4. Bạn có đang mắc các vấn đề sức khỏe khác không? Huyết áp cao làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ. Nếu bạn đã mắc các vấn đề sức khỏe khác như cholesterol cao, tiểu đường hoặc bệnh tim, bác sĩ có thể sẽ nhanh chóng kê đơn thuốc.
5. Có những yếu tố nào khác làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ của bạn không? Ví dụ, bạn có phải là người da đen? Bạn có phải là nam giới? Bạn có tiền sử gia đình về các vấn đề tim mạch từ khi còn trẻ? Bạn có thừa cân không? Bạn có hút thuốc không? Mỗi yếu tố này làm tăng nguy cơ bệnh tim. Nếu bạn có nhiều yếu tố này, bác sĩ sẽ có xu hướng kê thuốc huyết áp cao cho bạn.
6. Bạn bao nhiêu tuổi? Mặc dù nguy cơ bệnh tim sẽ tăng theo tuổi tác, nhưng các tác dụng phụ từ thuốc huyết áp — như chóng mặt và té ngã — có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn già đi. Bạn cần cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro. Nếu bạn trên 80 tuổi và có huyết áp cao, bác sĩ có thể sẽ không kê đơn thuốc để bảo vệ bạn khỏi tác dụng phụ.
7. Bạn muốn làm gì? Ý kiến của bạn rất quan trọng. Một số người chọn uống thuốc vì lo ngại về nguy cơ đau tim và đột quỵ. Những người khác không thích việc phải uống thuốc mỗi ngày hoặc lo lắng về các tác dụng phụ. Hãy trao đổi với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của việc điều trị, và mở lòng về cảm nhận của bạn.

Theo dõi huyết áp của bạn

Hãy nhớ rằng huyết áp cao không có triệu chứng. Do đó, cách duy nhất để biết huyết áp của bạn có cao hay không là kiểm tra thường xuyên.

Nếu bạn và bác sĩ quyết định rằng bạn cần thuốc, điều đó không có nghĩa là bạn thất bại. Rất nhiều người cuối cùng cũng mắc huyết áp cao. Và điều này cũng không phải là lý do để từ bỏ các thói quen lành mạnh. Bạn sẽ nhận được hiệu quả tốt nhất từ thuốc huyết áp nếu kết hợp với tập thể dục đều đặn, chế độ ăn uống hợp lý và duy trì cân nặng khỏe mạnh.