Alphabet vượt sóng gió độc quyền: Cổ phiếu tăng vọt sau phán quyết lịch sử

By Bùi Thị Thanh Thảo

Trong một thế giới nơi công nghệ định hình mọi khía cạnh của cuộc sống, phán quyết mới đây của tòa án Mỹ đã trở thành tâm điểm chú ý, khi Alphabet – công ty mẹ của Google thoát khỏi nguy cơ bị chia tách trong vụ kiện chống độc quyền lịch sử. Cổ phiếu Alphabet tăng gần 9,14% chỉ trong một ngày, bổ sung hơn 230 tỷ USD vào giá trị thị trường, trong khi Apple cũng chứng kiến mức tăng 3,81%, tương đương 130 tỷ USD. Phán quyết này không chỉ là chiến thắng lớn cho hai gã khổng lồ công nghệ mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về tương lai của cạnh tranh trong ngành tìm kiếm và trí tuệ nhân tạo (AI).

Phán quyết ngày 2 tháng 9 năm 2025 của Thẩm phán Amit Mehta đã bác bỏ đề xuất của Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) về việc yêu cầu Google phải thoái vốn trình duyệt Chrome hoặc hệ điều hành Android. Vụ kiện, khởi động từ năm 2020, cáo buộc Google duy trì độc quyền bất hợp pháp trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến thông qua các thỏa thuận độc quyền với các nhà sản xuất thiết bị và nhà phát triển trình duyệt. Tuy nhiên, thay vì áp dụng các biện pháp “hủy diệt”, tòa án cho phép Google tiếp tục trả hàng tỷ USD cho các đối tác như Apple để đặt công cụ tìm kiếm của mình làm mặc định trên iPhone, nhưng cấm các hợp đồng độc quyền có điều kiện về thanh toán hoặc cấp phép.

Credit: MSN

Quyết định này được các nhà phân tích đánh giá là “chiến thắng lớn” cho cả Google và Apple. Matt Britzman, nhà phân tích cấp cao tại Hargreaves Lansdown, nhận định: “Kết quả này loại bỏ một rủi ro pháp lý lớn và cho thấy tòa án sẵn sàng theo đuổi các biện pháp thực tế thay vì chiến thuật hủy diệt”. Daniel Ives từ Wedbush Securities gọi đây là “bản phán quyết xuất sắc” cho Google và “thắng lợi lớn” cho Apple, nhấn mạnh rằng việc duy trì các khoản thanh toán cho Apple giúp củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai công ty. Theo Bloomberg, Apple thậm chí đang đàm phán để tích hợp AI Gemini của Google vào trợ lý ảo Siri cải tiến, một bước đi có thể định hình tương lai của công nghệ AI trên iPhone.

Phán quyết cũng yêu cầu Google chia sẻ một phần dữ liệu chỉ mục tìm kiếm và tương tác với các đối thủ cạnh tranh, nhằm thúc đẩy sự phát triển của các công cụ tìm kiếm và chatbot AI khác, như ChatGPT của OpenAI hay Perplexity. Tuy nhiên, các nhà phân tích như Nick Rodelli từ CFRA Research cho rằng phạm vi chia sẻ dữ liệu này khá hạn chế, chỉ “tăng cường cạnh tranh một cách khiêm tốn” trong lĩnh vực AI tạo sinh. Dù vậy, quy mô và lợi thế dữ liệu khổng lồ của Google vẫn là thách thức lớn cho các đối thủ.

Về mặt thị trường, cổ phiếu Alphabet đạt mức cao kỷ lục trong ngày là 231,31 USD, tăng gần 22% từ đầu năm, vượt trội so với chỉ số S&P 500 nhưng vẫn kém Meta – một gã khổng lồ công nghệ khác. Tỷ lệ giá trên thu nhập kỳ vọng (P/E) của Alphabet ở mức 20,3, thấp hơn các công ty trong nhóm “Magnificent Seven” và S&P 500, cho thấy cổ phiếu vẫn còn tiềm năng tăng trưởng. Trong khi đó, việc giữ lại Android – hệ điều hành chiếm khoảng 70% thị phần smartphone toàn cầu – đảm bảo Google có nền tảng vững chắc để thúc đẩy Gemini, bộ mô hình AI và chatbot mà công ty đặt cược lớn để cạnh tranh trong cuộc đua AI.

Phán quyết này không chỉ là câu chuyện pháp lý mà còn là một bước ngoặt trong cuộc chiến công nghệ toàn cầu. Nó khẳng định sức mạnh của Google trong lĩnh vực tìm kiếm, đồng thời mở ra cơ hội để các đối thủ cạnh tranh trong không gian AI. Tuy nhiên, với các vụ kiện chống độc quyền khác vẫn đang diễn ra – như vụ kiện về công nghệ quảng cáo của Google tại Virginia – tương lai của gã khổng lồ này vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn. Liệu Google có thể tiếp tục thống trị trong một thế giới ngày càng bị giám sát chặt chẽ, hay phán quyết này chỉ là một chiến thắng tạm thời? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách Alphabet điều hướng giữa đổi mới công nghệ và áp lực pháp lý trong những năm tới.