Bí quyết đằng sau nhiếp ảnh điện ảnh

Nhiếp ảnh điện ảnh không chỉ là một bức ảnh đẹp, mà còn là một khung hình có khả năng kể chuyện, kéo người xem vào một thế giới đầy cảm xúc và bí ẩn, giống như một cảnh quay trong bộ phim yêu thích. Trong những năm gần đây, khái niệm “cinematic” đã trở nên phổ biến đến mức đôi khi bị lạm dụng, khiến nhiều người nhầm lẫn rằng chỉ cần một lớp màu cyan-orange hay nghiền nát bóng tối là đủ. Tuy nhiên, sự thật sâu sắc hơn nhiều. Dựa trên những chia sẻ từ các nhiếp ảnh gia như Max Kent và Vlad Moldovean, chúng ta sẽ khám phá những yếu tố cốt lõi khiến một bức ảnh trở nên điện ảnh thực thụ – không phải nhờ thiết bị đắt tiền, mà nhờ sự tinh tế trong cách nhìn và sáng tạo.

Hãy tưởng tượng bạn đang cầm máy ảnh, không phải để ghi lại thực tế một cách khô khan, mà để xây dựng một câu chuyện. Đó chính là tinh thần của nhiếp ảnh điện ảnh. Không giống như nhiếp ảnh thông thường tập trung vào sự rõ nét và chi tiết, phong cách này nhấn mạnh vào không khí, chiều sâu và cảm xúc. Nó biến những khoảnh khắc đời thường thành những phân cảnh phim, nơi ánh sáng, màu sắc và bố cục hòa quyện để gợi lên nỗi buồn man mác, sự hồi hộp hay vẻ đẹp huyền ảo. Vậy, điều gì thực sự tạo nên sức hút ấy?

Một trong những yếu tố đầu tiên và dễ nhận thấy nhất là tỷ lệ khung hình. Trong khi nhiếp ảnh truyền thống thường sử dụng tỷ lệ 4:3 hoặc 3:2, nhiếp ảnh điện ảnh thường nghiêng về các tỷ lệ rộng hơn như 16:9, 2.35:1 hay thậm chí 65:25 – những con số gợi nhớ đến màn ảnh rộng của rạp chiếu phim. Vlad Moldovean, một nhiếp ảnh gia từ Brasov, Romania, đã thử nghiệm bằng cách dán băng dính lên màn hình LCD để tạo tỷ lệ panoramic, và kết quả khiến anh bất ngờ. Những bức ảnh rộng hơn buộc bạn phải bao quát thêm ngữ cảnh xung quanh chủ thể, tạo cảm giác như đang xem một cảnh quay dài trong phim.

Tuy nhiên, tỷ lệ này không phải lúc nào cũng dễ dàng. Trên mạng xã hội, nơi mọi người chủ yếu xem trên điện thoại, hình ảnh dọc thường chiếm ưu thế vì chiếm nhiều không gian màn hình hơn. Dù vậy, nếu bạn muốn tạo cảm giác điện ảnh, hãy thử nghiệm với tỷ lệ rộng. Nó không chỉ thay đổi cách bạn nhìn khung cảnh mà còn khuyến khích bạn nghĩ về câu chuyện lớn hơn, nơi chủ thể không còn cô lập mà hòa quyện với môi trường xung quanh. Hãy tưởng tượng một con đường sương mù với tỷ lệ 2.35:1 – bức ảnh không chỉ đẹp, mà còn gợi lên hành trình đầy bí ẩn.

Credit: Britannica

Ánh sáng là yếu tố then chốt, như Max Kent nhấn mạnh trong video của mình. Không phải ánh sáng chói chang hay đồng đều, mà là ánh sáng mềm mại, lan tỏa – giống như giờ vàng (golden hour), giờ xanh (blue hour) hay những ngày sương mù tự nhiên làm dịu bớt nắng gắt. Kent giải thích rằng ánh sáng không chỉ chiếu sáng chủ thể mà còn tạo mối quan hệ giữa chủ thể và nền, biến bức ảnh thành một câu chuyện sống động. Bạn có thể sử dụng sương mù, bóng tối hoặc thậm chí một tấm diffuser để biến ánh sáng khắc nghiệt thành thứ gì đó huyền ảo.

Vlad bổ sung thêm rằng trong điện ảnh, ánh sáng thường mô phỏng thực tế: Nếu có ánh sáng cam từ bên phải, hãy để một chiếc đèn hoặc cửa sổ trong khung hình để “giải thích” nguồn sáng ấy. Kỹ thuật Rembrandt lighting – chiếu sáng góc cạnh tạo bóng tối trên khuôn mặt – là một ví dụ kinh điển, mang lại chiều sâu và sự bí ẩn mà không cần studio phức tạp. Thậm chí, chụp ngược sáng hoặc từ phía sau có thể thêm lớp bí ẩn, khiến người xem tự hỏi về câu chuyện đằng sau. Hãy nhớ, mắt người không nhìn rõ trong bóng tối, vậy tại sao phải cố gắng làm sáng mọi thứ? Những vùng bóng sâu không chỉ tiết kiệm chi tiết mà còn hướng sự chú ý vào những gì quan trọng, tạo nên không khí moody đặc trưng của phim ảnh.

Nhiều người nghĩ độ sâu chỉ là độ sâu trường ảnh (depth of field), nhưng Kent chỉ ra rằng ánh sáng mới là chìa khóa thực sự. Ngay cả ở khẩu độ f/16 dưới nắng sáng, bạn vẫn có thể tạo chiều sâu bằng cách sắp xếp bóng đổ và highlight tương tác giữa chủ thể, nền và các vật thể. Điều này làm bức ảnh trở nên lập thể, không phẳng lì.

Vlad mở rộng khái niệm này với “layering” – lớp lớp chi tiết trong khung hình. Với tỷ lệ rộng, bạn có không gian lớn để lấp đầy, vậy hãy sử dụng nó để kể chuyện. Thêm yếu tố tiền cảnh như giọt nước trên ống kính hay sương khói; hậu cảnh với chi tiết liên quan đến chủ thể; thậm chí là chất lượng không khí như khói trong phòng để tạo glow cho ánh sáng. Những lớp layer này không chỉ làm bức ảnh phức tạp hơn mà còn thêm chiều sâu cảm xúc, giống như cách phim ảnh sử dụng để xây dựng không khí. Đừng quên mô phỏng khiếm khuyết ống kính hoặc grain phim để tăng tính vintage, đặt bức ảnh vào một thời đại cụ thể.

Màu sắc không chỉ là lớp phủ hậu kỳ; nó là công cụ gợi cảm xúc. Vlad cảnh báo chống lại việc lạm dụng preset cyan-orange – dù phổ biến vì da người gần với cam và trời dễ thành cyan – nhưng hãy bắt đầu từ hai màu bổ sung có sẵn trong cảnh, rồi xây dựng bảng màu xung quanh chúng. Ví dụ, xanh dương có thể gợi lạnh lẽo hoặc bình yên, đỏ mang sức mạnh hoặc giận dữ. Một mẹo hay là đồng bộ hóa các tông màu tương tự: biến xe xanh đậm, tòa nhà turquoise và trời xanh nhạt thành các biến thể của cùng một hue, giảm số lượng màu để bức ảnh dễ tiếp cận hơn.

Kent gián tiếp đồng tình khi nhấn mạnh ánh sáng ảnh hưởng đến màu sắc, tạo nên tâm trạng tổng thể. Hãy nghĩ về màu như một phần của câu chuyện: một bức ảnh tối tăm với bóng tối sâu sẽ khác hẳn nếu bạn đẩy sáng mọi thứ. Xu hướng trong điện ảnh là hướng tới moody, tối hơn, trong khi nhiếp ảnh đôi khi cố gắng “cứu” mọi chi tiết – nhưng chính sự chọn lọc ấy mới làm nên sức hút điện ảnh.

Mọi bộ phim đều có nhân vật chính, và bức ảnh điện ảnh cũng vậy. Kent nhấn mạnh rằng chủ thể không nhất thiết là người – có thể là chiếc xe, bữa ăn dang dở hay một bóng đèn đơn độc – miễn là nó mang tính bí ẩn và dẫn dắt câu chuyện. Không có chủ thể rõ ràng, bức ảnh dễ trở nên hỗn loạn.

Vlad thêm rằng vị trí đóng vai trò quan trọng: chúng ta thường nghĩ thành phố mình không “cinematic” vì quen thuộc, nhưng hãy sáng tạo. Thay vì theo stereotype (bãi biển nắng vàng là Los Angeles, tòa nhà xám xịt là New York), hãy xây dựng phong cách riêng cho nơi bạn sống. Sử dụng vị trí để bổ sung ngữ cảnh, làm chủ thể nổi bật và câu chuyện phong phú hơn.

Nhiếp ảnh điện ảnh không phải là công thức; nó là sự tổng hòa của ý định. Như Vlad kết luận, mọi yếu tố – từ tỷ lệ, ánh sáng, màu sắc đến layer – phải phục vụ câu chuyện bạn muốn kể. Kent đồng ý rằng không cần camera đắt tiền; chỉ cần học cách nhìn ánh sáng và chủ thể. Hãy thử nghiệm: Dán băng dính lên màn hình để thay đổi tỷ lệ, chụp ở phơi sáng âm, hay thêm sương khói để tạo layer. Kết quả không chỉ là bức ảnh đẹp, mà là một trải nghiệm sâu sắc, khiến người xem dừng lại và suy ngẫm.

Nếu bạn đang tìm kiếm cảm hứng, hãy xem video của Max Kent hoặc theo dõi Vlad Moldovean trên mạng xã hội. Và nhớ, nhiếp ảnh là hành trình cá nhân – hãy để mỗi bức ảnh của bạn kể một câu chuyện riêng, đầy sức sống và bí ẩn. Bạn sẵn sàng biến thế giới xung quanh thành bộ phim của riêng mình chưa?